Go to Top

Schron kolejowy

kon przekroj

Głównym obiektem kompleksu w Konewce jest schron dla pociągu sztabowego o długości 380 m. Składa się z 17-tu segmentów podzielonych dylatacjami (16 z nich ma dłu­gość 24 m, pierwszy jest krótszy, dobudowano do niego też przedsionek z drugą parą pancernych wrót wjazdowych). W przekroju schron miał kształt ostrołuku o szerokości przy podstawie  15 m i wysokości 9,5 m. Wewnątrz na całej długości ciągnie się półkolista nawa z  torowiskiem kolejowym i peronami Z szerszego peronu prowadzą zejścia do mniejszego, równoległego korytarza podzielonego stalowymi drzwiami na pomieszczenia do pracy i mieszkalne dla obsługi pociągu. Z  korytarza bocznego na zewnątrz prowadzi pięć wyjść. Z nawy głównej (od strony peronu technicznego) na zewnątrz prowadzą trzy boczne i jedno tylne labiryntowe wyjścia.

Wjazd pociągu do schronu kolejowego umożliwiały dwie pary pancernych drzwi umieszczonych w przedsionku. Każda para składała się z czterech segmentów (dwie dolne i dwie górne części) o grubości ok. 10 cm. Wrota otwierane były mechanicznie przy użyciu mechanizmu dźwigniowego z przeciwwagami. Tor kolejowy biegł przez całą długość schronu i kończył się przed jego tylną ścianą. Między szynami ułożonymi na wzdłużnych, drewnianych belkach znajdował się kanał odwadniający odprowadzający wodę ociekającą z wagonów do systemu odwadniającego. Na stropie nawy biegła perforowana, emaliowana, kwadratowa osłona, połączona przewodami z kanałami technicznymi, którymi tłoczono powietrze. Powietrze wracało przez chwyty (kratki) umieszczone w bocznych ścianach peronów do kanałów biegnących pod peronami a następnie głównym kanałem technicznym do stacji wentylatorów.

W stropie również znajdowały się elastyczne przewody wyciągów umożliwiające usunięcie spalin z agregatów prądotwórczych znajdujących się w pociągu i kuchni wagonu restauracyjnego na zewnątrz. Instalacja wentylacyjna w schronie miała jednak za małą wydajność do odprowadzenia dymu i pary z parowozu. Najprawdopodobniej lokomotywa (parowa lub mniejsza, przetokowa spalinowa) wpychały wagony do schronu, po czym wyjeżdżały na stanowisko usytuowane w lesie ok. 100 m przed schronem, gdzie doprowadzono rurociąg umożliwiający uzupełnienie wody w lokomotywie.

Ciągnący się niemal na całej długości schronu korytarz boczny, w każdym segmencie składa się z: przedsionka z przejściem (po czterech stopniach w górę) do nawy głównej, śluzy przeciwgazowej, pomieszczenia roboczego lub mieszkalnego. W pomieszczeniach mieszkalnych znajdowały się, składane na ściany, prycze i stoły, węzły sanitarne (umywalki z zimną wodą). Jedno z pomieszczeń (w segmencie XIII) podzielono ściankami działowymi na trzy mniejsze, znajdują się tam też ślady mocowania drewnianej boazerii, co pozwala przypuszczać, że pomieszczenia te służyły oficerom wyższej rangi przebywającym w schronie. W jednym z pomieszczeń w korytarzu znalazły się urządzenia łączności.

jel.przekr  W Jeleniu wzniesiono podobny schron kolejowy, jednak nieco krótszy – długości 350m i składający się z 14 segmentów (segment XIII jest krótszy – ma 10 m). W odróżnieniu od schronu Konewce, który jest prosty na całej długości, obiekt w Jeleniu ma kształt łagodnego łuku skręcającego w lewo, patrząc od strony wjazdu, a jedynie cztery ostatnie segmenty tworzą linę prostą. Różnic jest więcej: schron nie posiada przedsionka wjazdowego z drugą parą wrót, korytarz boczny usytuowany jest po przeciwnej (prawej) stronie od wjazdu. Najbardziej frapującą różnicą jest …brak korytarza bocznego na odcinku 10 m w najkrótszym segmencie schronu. Sprawia to wrażenie, że schron pierwotnie był krótszy, i dopiero później dobudowano jeszcze dwa segmenty. Jedna z bardziej odważnych hipotez mówi o zabetonowaniu znajdującego się w krótszym segmencie zejścia do zamaskowanych, w ten sposób, podziemnych kondygnacji obiektu.